นิทานความกตัญญูของสามเณรจริงใจกับมารดาตกยาก
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีสามเณรน้อยชื่อ "สามเณรจริงใจ" ซึ่งบวชในวัดแห่งหนึ่งในหมู่บ้านที่สงบเงียบ สามเณรจริงใจเป็นเด็กฉลาด มีจิตใจดี และตั้งใจปฏิบัติธรรมทุกวัน แต่เบื้องหลังความสงบสุขในวัดนั้น สามเณรจริงใจมีแม่ที่ยากจนและต้องดิ้นรนทำงานหนักเพื่อหาเลี้ยงชีพ
แม่ของสามเณรจริงใจอาศัยอยู่ในกระท่อมเล็กๆ ที่ผุพัง เพราะไม่มีทรัพย์สินหรือเงินทองมากพอที่จะซ่อมแซม ทุกเช้าหญิงชราจะตื่นแต่เช้าเพื่อเก็บผักขายในตลาด หวังว่าจะได้เงินพอซื้ออาหารเพียงน้อยนิดที่จะแบ่งกับเพื่อนบ้านที่ยากจนเช่นกัน
แม้แม่จะตกยากเพียงใด สามเณรจริงใจก็ยังคงไม่ลืมพระคุณที่แม่เลี้ยงดูและส่งเสียตนมาจนได้บวช ทุกครั้งที่สามเณรได้โอกาส เขามักจะแบ่งปันอาหารจากวัดกลับไปให้แม่ แม้ว่าอาหารนั้นจะเพียงน้อยนิด แต่แม่ของสามเณรก็ยินดีและภูมิใจในลูกชายผู้กตัญญูของตนเสมอ
วันหนึ่ง ขณะที่สามเณรออกบิณฑบาต เขาได้ยินข่าวจากชาวบ้านว่า แม่ของเขาล้มป่วยลง ด้วยความเป็นห่วงและรักแม่มาก สามเณรจริงใจจึงรีบขออนุญาตเจ้าอาวาสกลับไปเยี่ยมแม่ที่บ้าน เมื่อไปถึง สามเณรพบว่าแม่ของตนนอนซมอยู่บนเสื่อเก่าๆ มีรอยยิ้มอ่อนแรงต้อนรับสามเณรที่มาเยี่ยม
"แม่ครับ ท่านอย่ากังวลใจไปเลย ผมจะหาทางช่วยแม่เองนะครับ" สามเณรจริงใจพูดอย่างมั่นใจ
หลังจากนั้น สามเณรจริงใจใช้เวลาว่างจากการปฏิบัติธรรมและเรียนหนังสือในวัด ออกไปช่วยชาวบ้านทำงานต่าง ๆ เพื่อแลกกับอาหารและยา เขานำของที่ได้มาแบ่งปันกับแม่เสมอ ไม่ยอมทิ้งแม่ให้เผชิญความลำบากเพียงลำพัง ความรักและความกตัญญูที่สามเณรมีต่อแม่นั้นเป็นที่เลื่องลือไปทั่วหมู่บ้าน ชาวบ้านหลายคนจึงมาช่วยเหลือแม่ของสามเณรด้วยเพราะเห็นใจในความตั้งใจดีของเด็กน้อย
เมื่อเวลาผ่านไป แม่ของสามเณรจริงใจฟื้นตัวจากความเจ็บป่วย เพราะความห่วงใยและการช่วยเหลือจากลูกชายของเธอเอง หญิงชรายิ้มอย่างภาคภูมิใจในลูกชายผู้เป็นสามเณร แม้เขาจะต้องเผชิญกับความลำบาก เขาก็ยังคงมีจิตใจมั่นคงและเป็นกตัญญู
เรื่องราวความกตัญญูของสามเณรจริงใจและมารดาของเขาเป็นที่ประทับใจของคนทั้งหมู่บ้าน ทุกคนชื่นชมและยกย่องในความเสียสละและจิตใจอันดีงามของสามเณรจริงใจ และสามเณรก็เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีธรรมะมั่นคงและยังคงเฝ้าดูแลแม่อย่างไม่ย่อท้อ
....................................................
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ความกตัญญูเป็นคุณธรรมสำคัญที่ช่วยเติมเต็มชีวิตให้มีความสุขและเป็นที่รักของคนรอบข้าง