วันลอยกระทงเป็นประเพณีสำคัญที่มีการจัดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 12 ของทุกปี ซึ่งเป็นวันตามปฏิทินจันทรคติไทย โดยเฉพาะในช่วงเดือนพฤศจิกายนของทุกปี ประเพณีนี้มีรากฐานมาจากความเชื่อและวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับการบูชาแม่น้ำและเทพเจ้าที่คอยให้ความอุดมสมบูรณ์และช่วยเหลือมนุษย์ในด้านต่างๆ
ความเชื่อที่มาของวันลอยกระทง
การบูชาพระแม่คงคา
เชื่อกันว่าในสมัยโบราณ คนไทยมีความเชื่อในการบูชาพระแม่คงคา (แม่ของน้ำ) ซึ่งถือว่าเป็นเทพเจ้าที่ดูแลแม่น้ำ ลำคลอง และแหล่งน้ำต่างๆ เพื่อให้ความอุดมสมบูรณ์แก่การเกษตรและชีวิตของคนในชุมชนต่างๆ ในวันลอยกระทงนั้น ผู้คนจะร่วมกันทำกระทงจากวัสดุต่างๆ เช่น ใบตอง หรือวัสดุธรรมชาติ เพื่อถวายเป็นการบูชาพระแม่คงคา และขอให้ได้รับการอำนวยพรจากพระแม่คงคาให้มีชีวิตที่ร่มเย็นเป็นสุขการขอขมา
อีกหนึ่งความเชื่อคือการลอยกระทงเพื่อขอขมาพระแม่คงคาหรือแม่น้ำจากการที่มนุษย์ทิ้งขยะหรือของเสียลงในแม่น้ำ โดยการลอยกระทงในวันเพ็ญเดือน 12 จะเป็นการขอขมาที่ได้กระทำผิดไปโดยไม่รู้ตัว