ตอนที่ 4 Train their trainees to practice democracy-ฝึกตน ฝึกคน ฝีกงาน ฝีกประชาธิปไตย-ด้วยธรรมสภา
สวัสดีครับ การศึกษาคือการพัฒนาคนให้มีความเจริญทั้งในด้านร่างกาย ด้านสติปัญญา ด้านอารมณ์ ด้านจิตใจ ด้านสังคมวัดมงคลสามัคคีธัมโมทัย อ.เมือง จ.ระยอง ได้ดำเนินงานการศึกษาสงเคราะห์ รับสมัครนักเรียนชายที่จบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 อยากเรียนต่อ แต่ครอบครัวมีฐานะยากจน มาบรรพชาเป็นสามเณรและศึกษาต่อในระดับชั้นมัธยมศึกปีที่ 2 และชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย โดยดำเนินการในชื่อ โรงเรียนมงคลวิทยา นอกจากนี้ยังมีนโยบายส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา (ระดับปริญญาตรี)
ด้วยการที่วัดมีจำนวนสามเณรนักเรียนอยู่ประจำที่วัดตลอดจนจบหลักสูตร และมีจำนวนเป็นร้อยๆรูป จึงต้องมีการวางระบบการบริหารงานตั้งแต่เริ่มต้นเริ่มดำเนินการการจัดการเรียนการสอน โดยวางรากฐานการปกครองในรูปแบบประชาธิปไตย โดยให้มีการตั้งธรรมสภา มีคณะธรรมมนตรีทำหน้าที่บริหารและปกครองสามเณรนักเรียนทั้งหมด
ธรรมมนตรีในการปกครองจะมาจากการเลือก โดยปกติมีการเลือกตั้งของสามเณรนักเรียนภาคเรียนละ 1 ครั้ง ได้แก่
- นายกธรรมมนตรี ทำหน้าที่บริหารและจัดการ ตามที่พระอาจารย์เจ้าอาวาสมอบหมาย
- รองนายธรรมมนตรีกุฏิที่พัก ทำหน้าที่ดูแลงานที่พักของสามเณรและดำเนินงานตามที่นายกธรรมมนตรีมอบหมาย
- รองนายกธรรมมนตรีสายบิณฑบาต ทำหน้าที่ดูแลการบิณฑบาตรของสามเณรและดำเนินงานตามที่นายกธรรมมนตรีมอบหมาย
- ธรรมมนตรีกระทรวงมหาดไทย ดูแลความเรียบร้อยและความสงบภายในวัด
- ธรรมมนตรีกระทรวงสาธารณสุข ดูแลรักษาความสะอาด การปฐมพยาบาลผู้เจ็บป่วย ดูแลความสะอาดของห้องน้ำ
- ธรรมมนตรีกระทรวงยุติธรรม ดูแลพิจารณาความผิดของสามเณร
- ธรรมมนตรีกระทรวงเกษตร ดูแลต้นไม้ สวน สนามหญ้า ภายในวัด
- ธรรมมนตรีกระทรวงการคลัง ดูแลโรงครัว การฉันภัตตาหารเช้า - เพล การจัดเลี้ยงของญาติโยม
- ธรรมมนตรีกระทรวงศึกษาธิการ ดูแลงานเกี่ยวกับอาคารเรียน การจัดเตรียมสถานที่พิธีกรรมต่างๆ
- ธรรมมนตรีกระทรวงคมนาคม ดูแลในสว่นของระบบน้ำดื่มน้ำใช้ ถนน รางระบายน้ำ รางน้ำ
- ธรรมมนตรีกระทรวงพลังงาน ดูแลในส่วนของการซ่อมบำรุงระบบไฟฟ้า การตรวจสอบการใช้ไฟฟ้า ระบบการแยกขยะมูลฝอย
- ประธานสภา เป็นประธานในการดำเนินงานการประชุมสภาในทุกวันอังคาร
ธรรมสภาเป็นการปกครองที่มอบหมายให้สามเณรนักเรียนได้ฝึกตนเองในการเป็นผู้นำ ปฏิบัติงานจริงในทุกประเด็น มีอำนาจในการลงโทษ การประชุมธรรมสภาจะดำเนินการในทุกวันอังคารช่วงเย็น โดยที่ทุกท่านต้องเข้าประชุม ประกอบด้วย คณะธรรมมนตรี สามเณรนักเรียนทุกรูป คณะครูโรงเรียนมงคลวิทยา (ในฐานวุฒิสภา) การไม่เข้าประชุมทุกกรณีต้องแจ้งต่อประธานสภา
วิธีการทำงานของธรรมมนตรีก็จะมีผู้ช่วย และสามารถเรียนสามเณรนักเรียนมาช่วยงานได้ หากมีการต้องซ่อมแซม หรือซื้อใหม่ก็สามารถเสนอซื้อได้ที่งานพัสดุของโรงเรียนมงคลวิทยา การดำเนินงานของธรรมสภาจะมีครูฝ่ายกิจการนักเรียนทำหน้าที่ควบคุมและเป็นที่ปรึกษา การทำงานจึงเป็นการฝึกตนด้วยการปฏิบัติจริง ฝึกการทำงานสร้างประสบการณ์ และฝึกประชาธิปไตย..